Ofhani Mudzimu
ni mu ṋee vhugala

Daniela (12): a thi athu vhuya nda ya tshikoloni, vhabebi vhanga vha a mpfunza hayani nahone ndo takala.

Daniel (43) Ndo ṱhaphudza pfunzo dza vhuinzhiniere ha mitshini ngei Switzerland, fhedzi nga ṅwambo wa vhuleme vhune shango ḽa khou livha khaho, zwino ndi mulimi wa banana ngei Brazil .

Betsy (42): Nahone ndi Mukriste nahone ndi mufumakadzi na mme o takalaho. Vese ine ya nkwama: Ndi mini zwine zwa thusa u wana shango lothe wa xelelwa nga muya wau? Kana muthu a nga ṋekedza mini a tshi itela vhutshilo hawe?

Daniel: By the way: a thi murado wa kereke ifhio na ifhio, ndo vha ndo bviswa nga nthani ha u ḓilanga nga maanḓa. Ndo ṱoḓa u tevhela Mudzimu ndi sa ḓitiki nga madzangano a vhathu.

Ni a ḓivha, Mudzimu we na mu landula a si Mudzimu wa ngoho, fhedzi ndi tshifanyiso tsho itwaho nga nḓila i si yavhuḓi tsha Ene. Sathane, diabolo, we a vha e muruṅwa wa Mudzimu fhedzi a pandelwa ṱaḓulu, nahone ane a vhusa ḽino shango, ndi ene ane a sumbedza Mudzimu sa muthu ane a ḓilanga na u vha na tshiṱuhu, ane a ri: nthetsheleseni kana ndi ḓo ni gotsha muliloni. Swina ḽa zwivhuya ndi ene ane a pennda tshifanyiso itshi. O khakha. Ndi u itela u lugisa u shandukiswa uhu he Mudzimu a ruma Murwa wawe, u sumbedza shango uri u hani. Kristo o khwaṱhisedza a ri: We a mmbona o vhona Khotsi A tshi ṱalusa mushumo wawe wa kha ḽifhasi, Yesu o ri: “Muya wa Murena u kha Nṋe, ngauri o nḓodza uri ndi huwelele vhashai mafhungo maḓifha, o nthuma uri ndi fhodze vha mbilu dzo rovhiwaho, . u huwelela u vhofholola mathubwa, na u ita uri mabofu a vhone, na u vhofholola vho tsikeledzwaho.” Wo vha u mushumo Wawe. O tshimbila a tshi ita zwivhuya, a tshi fhodza vhe vha vha vho tsikeledzwa nga Sathane. Mudzimu o vha a tshi funa shango nga maanḓa lwe a ḓiimisela u ḓifhambanya na Murwa wawe muthihi fhedzi u itela mushumo u re na khombo: u tshila kha ḽifhasi lwa miṅwaha ya 30, hu na khombo ya uri Yesu na ene u ḓo vha na tshika, nahone a mu xedza tshoṱhe. Zwothe hezwi uri arali pulane ya shuma ri kone u vha na vhutshilo vhu sa fheli.

Daniele: Musi ndi na miṅwaha ya 17, ndo ḓivhudza uri: Ndi a tenda uri Mudzimu u hone nahone ndi lufuno. Fhedzi vhurereli vhunzhi ha shango vhu tenda kha muṅwe mufuda wa Mudzimu. Naa zwa vhukuma ni nga fulufhela uri Bivhili ndi ipfi ḽa Mudzimu? Naa ndi nga fhaṱa vhutshilo hanga kha wonoyu mutheo? Nga murahu nda wana vhuṅwe vhuṱanzi vhu sumbedzaho uri Bivhili ndi bugu ya Mudzimu:

> Vhuporofita ho ḓadzeaho: Ndima ya tshifanyiso tsha Daniele 2 yo porofita nga ha u tevhekana ha mivhuso nahone ya i ṱalusa, musi i sa athu vha hone. I vhambedzeni na encyclopedia kana bugu ya ḓivhazwakale, ni ḓo vhona uri Bivhili yo porofita nga ha u vuwa na u wa ha mivhuso ya Peresia, Gerika na RomaNahone yo dovha ya porofita uri Messia u ḓo ḓa lini. Hezwi zwo ḓadzea nga ho livhaho kha Yesu Kristo.

> Archaeology yo khwathisedza vhungoho ha Bivhili.

— Mipombo ya Lwanzhe lwo Faho, yo ṅwalwaho phanḓa ha Kristo. Dzi khwaṱhisedza u tea na u sa shanduka ha Bivhili ya Luheberu miṅwahani ya tshigidi. Mupombo wa Yesaya wa miṅwahani ya zwigidi zwivhili yo fhiraho u ṱoḓa u fana na une ra vha nawo Bivhilini ṋamusi.

— Vhorasaintsi vhanzhi vho vha vha tshi tenda uri Davida ndi ngano, we a vha a sa athu vhuya a vha hone. U swika hu tshi tumbulwa “Stele ya Tel Dan”, yo ṅwalwaho nga ḓana ḽa vhu-9 ḽa miṅwaha BC, nahone i tshi amba nga ha “Nnḓu ya Davida” .

— Tombo la Moaba “Mesha Stele”, ubva nga 840 BC, lo wanala Jordan. I vhiga nga ha magundo a khosi ya Moaba kha Vhaisiraele, zwine zwa khwaṱhisedza mafhungo a bivhili ane a wanala kha 2 Dzikhosi 3. I dovha ya amba nga ha Mudzimu wa Vhaisiraele Yehova kana Yau, nga 840 nga phanḓa ha Kristo.

— Nahone ndi nga ṋekedza zwiṅwe, u fana na tombo ḽa Pilato, mutevhe wa zwiḽiwa zwa Babele zwine zwa amba dzina ḽa khosi ya Isiraele, tshiṱaha tsha Davida na ṱhanga ya Hiskia.

> Yuniti ya ḽiṅwalo. Yo ṅwalwa nga vhathu vha fhiraho mahumi maṋa vho fhambanaho, fhethu hunzhi ho fhambanaho, na nga zwifhinga zwo fhambanaho, tshipiḓa tshiṅwe na tshiṅwe tshi ṱangana na zwiṅwe. Khamusi no no vhuya na vhona Bivhili i re na ṱhalusamaipfi dzo raloho. Bivhili ndi yuniti, zwothe zwi a ṱangana, zwihuluhulu u guda nga u ḓiṱukufhadza na thabelo.

> Pfunzo ya nṱha ya Bivhili: Vhanna vhavhi vho vha vha sa ḓo ṅwala Bivhili, sa zwine ya vha sasaladza zwone. Tshilinganyo tshaṋu ndi tsha nṱha, tsha vhuimo ha nṱha nahone tshi ṱoḓaho zwinzhi. Nga tshifhinga tshi fanaho, a ri dzumbi vhukhakhi ha vhahali vhaḽo. Arali yo vha i ngano ya u wana vhatevheli, yo vha i tshi ḓo hulisa vhabvumbedzwa vhayo. Fhedzi hai, zwi sumbedza nga ho livhaho vhukhakhi ha vhasimulalushaka vha ṱhonifheaho vhukuma, vhaporofita na mahosi.

> Ṱhuṱhuwedzo yaṋu. Arali Bivhili yo vha i bugu ya vhathu, yo vha i sa ḓo vhuya ya swikelela zwe ya zwi swikelela shangoni maḓanani manzhi a miṅwaha. Yo vha nahone i kha ḓi vha na ṱhuṱhuwedzo i vhuedzaho, i fhodzaho na i shandukisaho. Vhayuda, kha ri ambe ngoho, vha dzhiiwa sa vho bvelelaho ngauri vha tevhela milayo ya Mudzimu. Vhukovhela ṋamusi ho bveledzwa nga ṅwambo wa uri mashango a hone o ṱanganedza maitele a bivhili a khaṱulokwayo na u shuma nga maanḓa.

> Vhuṱanzi ha Yesu Kristo: O vha a tshi dzulela u dovholola na u khwaṱhisedza Maṅwalo. “Maṅwalo a nga si kundelwe” o ralo. Na Genesi o vha a tshi i dzhia sa mafhungo a ngoho, a uri Mudzimu o sika shango nga maḓuvha a ṱahe, maḓi mahulu, na zwiṅwe-vho. O livhisa vhutshilo hawe nga pfunzo dza Thestamennde ya Kale.

> Nahone tsha u fhedzisela, vhuṱanzi ha tshenzhemo: Ḓilingedzeni u vha Mukriste, nahone ni ḓo vhona maanḓa a Ipfi ḽa Mudzimu!

Ni a ḓivha, ro takala vhukuma, mbuyelo dza u vha Mukriste dzi fhira u xelelwa hune ha nga vha hone. Hafhu tshenzhelani lwendo na Musiki. O ri: Ndo u funa nga lufuno lu sa fheli, ndi ngazwo ndo u kokodza nga vhuthu. Iḓani ha nṋe noṱhe no netaho no lemelwaho, ndi ḓo ni awedza (Mateo 11:28)

Kha ri ṱhonifhe onoyu Mudzimu wa lufuno, ri ṋekedze u thetshelesa nga u ḓifunela, nahone zwi tshi bva mbiluni. Hafhu mafhungo madifha ndi maanḓa a Mudzimu a u tshidza. Mudzimu u ṱoḓa u ri tshidza kha mini? Ya zwivhi zwashu. Kha vhoṱhe vhane vha mu ṱanganedza, Kristo u ṋea maanḓa a u vha Vhana vha Mudzimu na u litsha u ita tshivhi. Ṋamusi na zwino, arali ni tshi tenda. Fhedzi tshivhi ndi mini? Ipfi la Murena liri tshivhi ndi u pfuka mulayo, heyi ndi yone ṱhalutshedzo nthihi fhedzi ine Bivhili ya ri ṋea yone. Tshivhi ndi tsheo ya u pfuka mulayo. Mulayo wa Mudzimu wo sendeka kha milayo ya fumi, miṋa ya u thoma i sumbedza nḓila ine ra sumbedza ngayo lufuno lwashu kha Mudzimu, nahone ṱafula ya vhuvhili, lufuno kha vhahura vhashu. Nga murahu, bugu ya Ekisodo na Levitiko i ṋea ndaela dzi ṱanganelanaho, dzi tshimbidzanaho na vhutshilo ha ḓuvha na ḓuvha na mutakalo. Zwi a takadza u tevhela zwine Mudzimu washu a zwi funa, ngauri milayo yawe yo luga nahone ndi yavhuḓi.

Zwi fana na kha vhuendi: Milayo na zwithivheli zwi shumela tsireledzo yashu. Mulayo wa uri goloi i fanela u dzula i tshi tshimbila nga ḽeneḽo sia ḽa bada khulwane, na u ima kha mavhone matswuku, a si zwithu zwine muvhusi a zwi funa, fhedzi ndi mabuthano ane a shumela vhuḓi hashu. Nga hu fanaho, ndaela dza Murena dzi a pfala nahone dzi a pfala.

Fhedzi ri nga si kone u thetshelesa nga maanḓa ashu. Zwenezwo zwi ḓo fana na u ṱoḓa u pfuka Lwanzhe lwa Atlantic nga tshikepe tsha u ṋamela zwikepe. Ri fanela u ḓi tendela ri tshi fa, ra tendela Kristo a tshi tshila na u thetshelesa kha nṋe. Zwino ee, hezwi ndi u tendela Mudzimu a tshi femela kha riṋe, na u isa tshikepe tshashu phanḓa. Ofhani Mudzimu ni mu ṋee vhugala. Hulisani Muṋe washu, ngauri tshifhinga tsha khaṱhulo yawe tsho swika. Yesu u tsini na u vhuya, u ḓa hawe hu ḓo vha nga maanḓa na vhugala vhuhulwane, nahone iṱo ḽiṅwe na ḽiṅwe ḽi ḓo mu vhona. Yesu o ri: vhunga lupenyo lu tshi bva vhubvaduvha lwa vhonala vhukovhela, u da ha Murwa-muthu hu do vha nga u ralo. Tshikhala tshashu tsha u zwi wana zwavhuḓi ndi vhutshilo vhune ra vha naho fhedzi, nga murahu ha ḓa khaṱulokwayo.

Pholisa ḽine ḽa ni ṋea thikhithi ya u reila nga thungo yo khakheaho ya bada kanzhi a ḽi na tshiṱuhu tsha muthu nga eṱhe kha nṋe. A si uri u khou bvisa mbiti dzawe kha nṋe, fhedzi u khou kombetshedza mulayo. Nga zwenezwo, Mudzimu u funa zwivhumbwa zwawe zwoṱhe. Musi a tshi bvisa tshivhi shangoni, u ḓo dovha a fanela u fhelisa muṅwe na muṅwe ane a nambatela tshivhi.

Muya une wa ita tshivhi u sa ṱoḓi mutshidzi u ḓo fa. Tshivhi ndi u pfuka mulayo. Ndi u pfuka iṅwe ya ndaela dza Murena. Yesu ha ngo da u shandukisa mulayo, o u khunyeledza. Yesu o pfuka milayo yo tumbulwaho nga vhathu, fhedzi hu si ipfi ḽa Mudzimu. O ri: u swika ḽiṱaḓulu na ḽifhasi zwi tshi fhela, a hu na na ḽeḓere ḽithihi ḽine ḽa ḓo fhela kha Mulayo.Salomo, mafheloni a vhutshilo hawe o ri: Ofha Mudzimu u tevhedze ndaela dzawe, ngauri ndi mushumo wa muthu muṅwe na muṅwe. Ngauri Mudzimu u ḓo haṱula mishumo yoṱhe, na zwoṱhe zwo dzumbamaho, zwivhuya kana zwivhi. ( Muhuweleli 12:13 ) .

Huna nndwa na mavharivhari a nndwa, vhutshilo vhu a fhola nga maanḓa. Musi ri tshi ṱuwa kha vhutshilo uvhu, ri ḓo sia rekhodo ifhio? Vhafu a vha wani tshikhala tsha vhuvhili. Ipfi la murena liri: vha tshilaho vha a divha uri vha do fa, fhedzi vhafu a vha divhi tshithu. Vhiḓani, hune na khou ya hone, a hu na mushumo, a hu na pulane, a hu na nḓivho, a hu na vhuṱali naho vhu vhufhio. Ngauralo zwino, musi ni tshi kha ḓi tshila, funani na u hulisa Mudzimu ni mu ṋee vhugala, ngauri awara ya khaṱulo yo no thoma.

Gwadamelani we a sika ḽiṱaḓulu na ḽifhasi na lwanzhe na zwisima zwa maḓi. Hezwi zwi ri humbudza ndaela ya vhuṋa: Elelwa ḓuvha ḽa Savhatha uri ḽi vhe ḽikhethwa. U shume maḓuvha a ṱahe u shume mishumo yau yoṱhe, fhedzi ḓuvha ḽa vhusumbe ndi ḽa u awela ḽa Yau Mudzimu wau. Ni songo ita mushumo naho u ufhio ngaḽo… Ngauri nga maḓuvha a ṱahe Yau o sika ḽiṱaḓulu na ḽifhasi, lwanzhe na zwoṱhe zwi re khazwo, nahone nga ḓuvha ḽa vhuṱanu na vhuvhili a awela, ndi ngazwo Yau a tshi mu fhaṱutshedza a mu ita mukhethwa.

Sathane, diabolo, o vha o no vhuya a vha muruṅwa wa tshedza ṱaḓulu, fhedzi u ḓikukumusa na vivho zwo vha zwi tshi langa mbilu yawe, nahone a thoma u vhenga mulayo wa Mudzimu, a tshi vhenga ndaela dzawe dzo lugaho. O amba uri vharuṅwa a vha ṱoḓi wonoyu mulayo. Nahone o ṱuṱuwedza muthu a re na maanḓa vhukuma ngei Roma uri a shandukise iṅwe ya ndaela dza Mudzimu, nga nḓila ya u sinyusa. Vhakriste u swika nga ḓana ḽa vhuṋa ḽa miṅwaha vho vha vha tshi pembelela Sabatha, ḓuvha ḽithihi na ḽa Vhayuda. Yesu ene mune o ri: rabelani uri u tovholwa hu sa itee nga Savhatha.

Naa no no vhuya na humbula arali kha khamphani ine na shuma khayo nga u ṱavhanya tshigwada tsha vhashumi tsha dzhia phetho ya uri tshi ṱoḓa u vha na Ḽavhuraru ḽoṱhe ḽa mahala? Naa zwenezwo a zwi nga ḓo vha khaedu kha maanḓalanga a vhalanguli?

Nga zwenezwo, mupapa o laedza uri ḓuvha ḽa u awela ḽi shandukise u bva kha Mugivhela, ḓuvha ḽa vhusumbe, ḽa vha Swondaha, ḓuvha ḽa u thoma ḽa vhege. Nahone o shumisa mbuno ya uri Yesu o vuswa nga ḓuvha ḽa u thoma sa tshiitisi. Zwiṅwe hafhu, kha Vhakatolika nga tshenetsho tshifhinga, Sabatha yo vha i tshi vha humbudza Vhayuda, vhe vha vha vha tshi vhengiwa. Lwa tshifhinganyana, Mugivhela na Swondaha zwo vha zwi tshi dzhiiwa sa vhakhethwa. Fhedzi nga murahu ha miṅwaha, Mugivhela wo vha u tshi nyadziwa nahone u sa ambiwi nga hawo zwavhuḓi, samusi wo vha u ḓuvha ḽa u thivhelwa, nahone Swondaha yo vha i ḓuvha ḽa dakalo, nga zwenezwo ḓuvha ḽa u thoma ḽo mbo ḓi takalelwa. Zwenezwi zwo itea ḓanani ḽa vhurathi ḽa miṅwaha. Mulayo wa vhuvhili wa katekisima, une wa ri u songo ita zwifanyiso zwo vhaḓiwaho, na wone wo bviswa. Nahone u itela u vhulunga tshivhalo tshavhuḓi tsha milayo ya fumi, mupapa o fhandekanya mulayo wa vhufumi wa vha mivhili. Fhedzi mulayo wa Murena wo fhelela, Psalme ya 19 i ri, tshanduko naho i ifhio ndi u nyadza ṱaḓulu. Mvelo nga yoṱhe i pfa mvelelo dza u pfuka mulayo na dza vhane vha fhelisa ḽifhasi, Yesaya u ri: Ḽifhasi ḽi a lila nahone ḽi a oma; shango ḽi a fhela maanḓa nahone ḽi a oma; dzi ita uri vhathu vha re nṱha-nṱha vha shango vha si tsha vha na maanḓa. Zwi re zwone ndi uri shango ḽo tshikafhadzwa nga vhadzulapo vhaḽo, ngauri vha pfuka milayo, vha shandula milayo vha pfuka mulanga wa lini na lini.

Ḓuvha ḽa vhusumbe, Mugivhela, ndi ḓuvha ḽa Murena, ḓuvha ḽa khwinesa ḽa vhege, ḓuvha ḽa muṱa. Naho ra fhelelwa nga mushumo, zwenezwi zwi ḓo sumbedza uri ri funa Mudzimu nga mbilu yoṱhe. Naa ni nga ḓiimisela u xelelwa nga mushumo waṋu u itela u tshidza vhutshilo ha muthu ane na mu funa vhukuma fhano kha Ḽifhasi?

Musiki washu uri: Naho mme a hangwa nwana ane a mufuna, nne a thi nga u hangwi (Yesaya 49:15). Ndi nga si fune hani Mudzimu o raloho?

Musi ni tshi ḓikumedzela kha lwonolwo lufuno, musi “vhuṋe” haṋu vhu tshi pwashea nga u fhindula lwonolwo lufuno, nahone na thoma u ṋea u thetshelesa nga u ḓifunela, ni nga kunakiswa kha zwivhi zwaṋu, na lovhedzwa nga u lovhedzwa. Zwi sumbedza lufu kha shango, na u ṱanganedza vhutshilo vhune Khotsi a vhu ṋea. O sika zwenezwi zwisima zwa maḓi uri zwi ri ṱanzwe kha tshika dzoṱhe.

Ṅwana wa tshiṱaraṱani, a si na tshilikadzi, wa tshikha, a tshi nukha, o ṱanganedzwa muṱani wo pfumaho. O ṋewa tshisibe tshi nukhelelaho, thaula, u ṱamba zwavhuḓi, na zwiambaro zwo kunaho. Fhedzi hu pfi mini arali onoyo ṅwana a hana u ṱamba kana a litsha u ambara zwiambaro zwawe zwa kale? Nga zwenezwo, u itela u dzhena muvhusoni wa ṱaḓulu, ri fanela u ṱanganedza zwiṅwe zwiimo. Ane a dzumba vhutshinyi hawe ha nga vhuyi a bvelela, hone ane a vhu bula a vhu litsha u ḓo khathutshelwa.

Ri sia ebook iyi yavhuḓi kha siaṱari iḽi, ine ya ni sumbedza vhukando nga vhukando kha u shanduka. Nḓila ya u vha na vhushaka ha muthu nga eṱhe na Khotsi aṋu wa ṱaḓulu. Ṋamusi arali na pfa ipfi ḽa Khotsi, ni songo khwaṱhisa mbilu yaṋu.

Humbulani: ndi mini zwine zwa thusa u wana shango lothe wa xelelwa nga muya wau?