Luor Nyasaye
kendo miye duong’ .

Daniela (12): Ne pok adhi e sikul, jonyuolna puonja e pacho kendo an gi mor.

Daniel (higni 43) Natieko sikul mar injinia e piny Switzerland, kata kamano nikech masira ma piny odonjoe, sani an japur mar bana e piny Brazil .

Betsy (higni 42): Kendo an Jakristo kendo dhako kendo miyo mamor. Verse ma mulo chunya: Ang’o ma kelo ber mar yudo piny duto kendo wito ngimani? Kata ang’o ma ng’ato biro chiwo mondo oyud ngimane?

Daniel: Kata kamano: Ok an ja kanisa moro amora, ne ogol oko nikech ne an ng’at ma nigi thuolo ahinya. Ne atemo luwo Nyasaye ma ok ageno riwruoge mag dhano.

Inyalo ng’eyo ni Nyasaye ma ne idagi ok en Nyasaye mar adier, to en picha ma ne olosi marach. Satan, jachien, ma ne en malaika mar Nyasaye chon to ne ogol oko e polo, kendo ma locho e pinyni, en ng’at ma nyiso Nyasaye kaka ng’at ma ng’ado bura kendo mager, ma wacho ni: winj wachna kata kamano abiro wang’i e mach. Wasigu mar ber en ng’at ma loso tipo ma kamano. Otimo marach. En mondo olos ng’anjoni ma Nyasaye nooro Wuode, mondo onyis piny kaka en. Kristo nomiyo ji adier kama: Ng’at ma onena oseneno Wuoro Ka ne olero tich mare e piny, Yesu nowacho kama: “Roho mar Ruoth ni e wiya, nikech osewira mondo aland wach maber ne jodhier, oseora mondo achang’ jogo ma chunygi otur, . mondo oland ni mondo ogol jogo ma otwe, kendo mondo omi jomuofu onene, kendo mondo ogol jogo ma oten.” Mano ne en tichne. Ne odhi e piny mangima ka otimo gik mabeyo, ka ochango joma Satan ne ng’adonegi bura. Nyasaye ne ohero piny ahinya ahinya ma ne oyie mondo opogore gi Wuode achiel kuom tich ma ne nigi luoro: dak e piny kuom higni 30, ka en gi luoro ni Yesu bende ne dhi bedo gi richo, kendo wito nyaka chieng’. Gik moko duto mondo ka chenrono otiyo wabed gi ngima mosiko.

Daniel: Ka ne an gi higni 17, ne awacho e chunya niya: Ayie ni Nyasaye nitie kendo ni en hera. To dinde mang’eny mag piny oyie ni nitie Nyasaye moro. Bende anyalo yie gadier ni Muma en wach Nyasaye? Be anyalo gero ngimana e wi fundament ma kamano? Bang’e, ne ayudo gik moko ma ne nyiso ni Muma en buk mar Nyasaye:

> Weche ma ne okor ne ochopo kare: Sura ma wuoyo kuom tipo mar Daniel 2 nowuoyo kuom pinje ma ne dhi luwore kendo ne olerogi, kapok ne gintie. Pim gi buk mar ng’eyo mathoth kata buk mar weche machon, ibiro neno ni Muma nowuoyo kuom dongruok kod lwar mar pinyruodhe mag Persia, Grik kod RumiKendo bende nowuoyo kuom kinde ma Mesia ne dhi biroe. Mano ne ochopo kare adier kuom Yesu Kristo.

> Gik machon osenyiso adier mar Muma.

— Oboke mag Nam Mathoth, ma ne ondik kapok Kristo ochopo. Ginyiso ni weche ma ne ondik e Muma mar dho Hibrania ne gin adier kendo ni ne giluwore kuom higni gana gi gana. Oboke mar Isaya ma ne ondik higni gana ariyo mokalo, en mana kaka oboke ma wan-go e Muma sani.

— Jo sayans mang’eny ne oyie ni Daudi ne en ng’at ma ng’ato nyalo ng’eyo, ma ne ok nitie nyaka chieng’. Kaka ne oyudre “Kidi mag Tel Dan,” ma ne ondik e higni mag 900 kapok Kristo obiro, kendo ma ne owuoyo kuom “Ot mar Daudi” .

— Kidi mar Jo-Moab “Mesha Stele”, ma ne owuok e higa mar 840 kapok Kristo obiro, ne oyudre e piny Jordan. Owuoyo kuom loch ma ne ruoth mar Moab oloyo Jo-Israel, ma nyiso adier mar weche ma yudore e 2 Ruoth 3. Bende, owuoyo kuom Nyasaye mar Jo-Israel miluongo ni Jehova kata Yau, ma ne otimore higa mar 840 kapok Kristo obiro.

— Kendo ne anyalo nyiso mamoko, kaka kidi mar Pilato, list mag chiemo ma ne imiyo Jo-Babilon ma nyiso nying ruoth mar Israel, dala ma ne ochung’ne Daudi kod ng’wech ma ne ochung’ne Hezekia.

> Unit mar ndiko. Ne ondiko gi ji mokalo piero ang’wen mopogore opogore, e kuonde mang’eny mopogore opogore, kendo e kinde mopogore opogore, ng’ato ka ng’ato riwre gi mamoko. Nyaka bed ni iseneno Muma ma nigi weche ma kamago. Biblia en gimoro achiel, gik moko duto rwakore kanyachiel, ahinya ahinya somo gi mwolo kod lamo.

> Somo ma malo mar Muma: Joma richo ne ok nyal ndiko Muma, kaka Muma kwedogi. Okang’ mari ni malo, ma nigi huma kendo ma dwaro gik mang’eny. E kindeno bende, ok oum richo mag jolweny mage. Ka dine en wach ma ng’ato nyalo ng’eyo mondo oyud jolupne, dine omiyo jogo ma ondikie duong’. To ok kamano, onyiso e yo makare ketho mag jodongo, jonabi kod ruodhi ma ne ji miyo luor ahinya.

> Teko mari. Ka dine Muma en buk mar dhano, dine ok onyal chopo gik ma osechopo e piny kuom higni mathoth mosekalo. Osebedo kendo pod en gi teko ma konyo, ma chango kendo ma loko ji. Jo-Yahudi, we mondo wabed jo adier, okawe kaka joma nigi mwandu nikech giluwo chike mag Nyasaye. Pinje mag Ugwe sani nigi dongruok nikech pinygi ne oyie gi chike mag Muma mag tim makare kod tiyo matek.

> Neno mar Yesu Kristo: Ne odhi nyime gi wacho kendo siro Ndiko. Ne owacho kama: “Ndiko ok nyal kethore.” Kata Chakruok ne okawo kaka wach ma adier, ni Nyasaye nochueyo piny e ndalo auchiel, pi ma pong’o piny, kod mamoko. Ne otelo e ngimane gi puonj mag Singruok Machon.

> Kendo mogik, neno mar gik ma osetimore: Tem bedo Jakristo, kendo ibiro neno teko mar Wach Nyasaye!

Inyalo ng’eyo ni wamor ahinya, ber ma wayudo kuom bedo Jakristo ng’eny moloyo gik ma wanyalo wito. Bende, ng’iew wuoth gi Jachuech. Owacho niya: “Aherou gi hera ma nyaka chieng’, omiyo asewuoyi gi ng’wono. Ubiro ira, un duto ma otiyo matek kendo ma oting’o ting’ mapek, kendo abiro miyou yueyo (Mathayo 11:28)

Wami Nyasaye mar hera luor, ma chiwo winjo gi chunywa duto, kendo ma wuok e chunywa. Bang’e, wach maber en teko mar Nyasaye mar warruok. Ang’o ma Nyasaye dwaro resowa kuome? Mar richo magwa. Ne ji duto ma rwake, Kristo miyo teko mar bedo Nyithind Nyasaye kendo weyo timo richo. Kawuono kendo sani, ka iyie. To richo en ang’o? Wach Ruoth wacho ni richo en ketho chik, mae e ler kende ma Muma nyisowa. Richo en yiero mar ketho chik. Chik Nyasaye ochung’ne chike apar, ang’wen mokwongo nyiso kaka wanyiso hera marwa ne Nyasaye, to mesa mar ariyo nyiso hera ne jowetewa. Bang’e, bug Wuok kod Jo-Lawi chiwo chike ma luwore, ma tudore gi ngima mar pile ka pile kod ngima. En gino makelo mor ka luwo dwaro mar Nyasaye marwa, nikech chike gin makare kendo beyo.

Ochalo gi e trafik: Chike kod gik ma oketi konyowa mondo wabed gi arita. Chik ma wacho ni nyaka kinde duto mtoka odhi e bath yo maduong’no, kendo ochung’ e taya makwar, ok gin gombo mag gavana, to gin chokruoge madongo ma konyowa. Kamano bende, chike mag Ruoth gin ma winjore kendo ma nigi puonj.

Kata kamano ok wanyal winjo wach kuom tekowa. Mano nyalo bedo mana kaka dwaro ng’ado nam Atlantic ka itiyo gi yie ma ng’ato nyalo ng’ado. Nyaka wawe ng’ato owuon otho, kendo wawe Kristo obed mangima kendo winjo wach e iya. Koro ee, ma en weyo Nyasaye oyueyo e chunywa, kendo odhi nyime gi yie marwa. Luor Nyasaye kendo imiye duong’. Luor Ruoth Nyasaye, nikech saa mar bura mare osechopo. Yesu chiegni duogo, biro mare biro bedo gi teko kod duong’ maduong’, kendo wang’ ka wang’ biro nene. Yesu nowacho niya: kaka mil polo wuok yo wuokchieng’ kendo nenore e yo podho chieng’, e kaka biro mar Wuod Dhano biro bedo. Thuolo marwa mar yudo maber en mana ngima kende ma wan-go, bang’e biro bura.

Japolisi ma miyi tiket mar riembo gari e yo marach, thothne ok bed gi mirima owuon kuoma. Ok ogolo mirima mare kuoma, to oket chik e tim. Kamano bende, Nyasaye ohero gik ma nochueyo duto. Ka ogolo richo e piny, bende obiro nyaka tieko ng’ato ka ng’ato ma omako richo.

Ng’at ma timo richo kendo ma ok dwar jawar biro tho. Richo en ketho chik. En ketho achiel kuom chike mag Ruoth. Yesu ne ok obiro mondo olok chik, ne otimo chikno. Yesu ne oketho chike ma dhano noloso, to ok wach Nyasaye. Ne owacho ni: nyaka polo kod piny okalo, onge kata oboke kata oboke achiel ma biro okalo kuom Chik.Sulomo, e giko mar ngimane nowacho kama: Luor Nyasaye kendo iluw chike mage, nikech mano e ting’ mar ng’ato ka ng’ato. Nimar Nyasaye biro ng’ado bura kuom tich moro amora, kod gimoro amora ma opondo, kata obedo ni en maber kata marach. (Jaote 12:13)

Nitie lwenje kod weche mag lwenje, ngima en gima yot ahinya. Ka wawuok e ngimani, en rekod mane ma wabiro weyo bang’wa? Joma otho ok yud thuolo mar ariyo. Wach Ruoth Nyasaye wacho ni: joma ngima ong’eyo ni gibiro tho, to joma otho ok ong’eyo gimoro. E bur, kama idhie, onge tich, onge chenro, onge rieko, onge rieko moro amora. Omiyo sani, ka un mangima, her kendo imi Nyasaye luor kendo miye duong’, nikech saa mar bura osechako.

Lamo ng’at ma noloso polo kod piny kod nam kod kuonde ma pi wuokie. Mano parowa chik mar ang’wen: Par odiechieng’ Sabato mondo iket obed maler. Odiechienge auchiel ibiro tiyo matek kendo ibiro timo tijeni duto, to odiechieng’ mar abiriyo en odiechieng’ mar yweyo ne Yau Nyasayeu. Ok onego utim tich moro amora e iye… Nikech kuom ndalo auchiel Yau noloso polo kod piny, nam kod gik moko duto mantie e iye, kendo e odiechieng’ mar abiriyo ne oyueyo, omiyo Yau nomiyo ogwedhe kendo nomiyo obedo maler.

Satan, jachien, ne en malaika mar ler chon e polo, to nyadhi kod ich wang’ ne otelo e chunye, kendo ne ochako kwedo chik Nyasaye, ka en gi ng’iyo gi chike mage makare. Ne owacho ni malaike ok dwaro chikno. Kendo ne omiyo ng’at moro ma ne nigi teko ahinya e piny Rumi oloko achiel kuom chike mag Nyasaye, e yor ng’anjo. Jokristo nyaka e higni mag 400 ne luwo Sabato, ma ne en odiechieng’ ma ne Jo-Yahudi luwo. Yesu owuon nowacho ni: lamo mondo tim ma ok owinjore otimre e odiechieng’ Sabato.

Be isegaparo ka e kompanyi ma itiyoe, apoya nono grup mar jotich noyiero ni gidwaro bedo gi odiechieng’ mar adek duto ma onge chudo? Be mano ok bi bedo gik ma nyalo ketho teko ma jotend-alwora nigo?

Omiyo, papa nomiyo chik ni odiechieng’ mar yweyo olokre kowuok e odiechieng’ mar Abich, ma en odiechieng’ mar abiriyo, kendo obed e odiechieng’ mar Jumapil, ma en odiechieng’ mokwongo e juma. Kendo notiyo kod adier ni Yesu nochier e odiechieng’ mokwongo kaka ranyisi. Bende, ne Jo-Katholik ma ne ni e kindeno, Sabato ne paronegi Jo-Yahudi ma ne osingogi ahinya. Kuom kinde, ne iketo odiechienge mag jumapil kod jumapil kaka jomaler. Kata kamano, kuom higni mang’eny, ne ji ok ng’iyo gi odiechieng’ mar Abich kendo ne ok giwuo kuome maber, nikech ne en odiechieng’ ma ne iketoe gik moko, to odiechieng’ Jumapil ne en odiechieng’ mar mor, omiyo odiechieng’ mokwongo ne ohero ji ahinya. Mano ne otimore e higni mag 400. Bende, ne ogol chik mar ariyo mar katekism, ma wacho ni kik ilos tipo ma ng’ato oloso. Kendo mondo orit namba maber mar chike apar, papa ne opogo chik mar apar obed ariyo. To chik mar Ruoth Nyasaye en chik malong’o, Zaburi 19 wacho ni, lokruok moro amora en ng’anjo ne polo. Isaya wacho ni piny owuon winjo gik ma ketho chik kod jogo ma ketho piny kelo: Piny ywak kendo otwo; piny bedo matin kendo ng’ich; gimiyo ji ma malo moloyo duto e piny bedo matin. Kuom adier, pinyno osebedo gi chilo nikech jodakne, nikech giketho chike, giloko chike kendo giketho singruok ma nyaka chieng’.

Odiechieng’ mar abiriyo, ma en odiechieng’ mar abich, en odiechieng’ mar Ruoth, odiechieng’ maber moloyo e juma, odiechieng’ mar joot. Kata ka waweyo tich, mano biro nyiso ni wahero Nyasaye gi chunywa duto. Be ibiro yie mondo iwe tich mondo ires ngima ng’at ma ihero ahinya kae e piny?

Jachuechwa wacho ni: Kata ka min owil gi nyathi ma ohero, ok abi weyo in (Isaya 49:15). Ere kaka ok anyal hero Nyasaye ma kamano?

Ka iweyo hera no, ka “in iwuon” mari okethore kaka dwoko mar hera no, kendo ichako chiwo winjo gi chunyi, inyalo bedo maler kuom richo magi, batiso kuom ng’ado pi. Onyiso tho ne piny, kendo yie gi ngima ma Wuoro chiwo. Ne ochweyo pi ma kamago mondo olosnwa kuom gik moko duto ma ok ler.

Nyathi ma ne ni e yo, ma ne en nyathi matin, ma ne nigi chilo, ma ne ng’ich marach, ne okawe kaka nyathi moro ma ne nigi mwandu. Ne oyudo sabun mamit, taulo, pi mar lwoko maber, kod lewni maler. To ang’o mabiro timore ka nyathino ok oyie ng’iewo kata oweyo rwako lewni mage machon? Kuom mano, mondo wadonj e pinyruodh polo, nyaka wayie gi gik moko ma dwarore. Ng’at ma oumo richo mage ok bi yudo ber nyaka chieng’, to ng’at ma oyango kendo oweyogi biro yudo ng’uono.

Waweyo ebook maberni e pejni, ma nyisi ng’ato ka ng’ato e loko. Kaka inyalo bedo gi winjruok makende gi Wuonwa ma ni polo. Odiechieng’ni, ka iwinjo dwol mar Wuoro, kik ibed gi chuny matek.

Par niya: en ang’o ma nyalo konyi yudo piny duto kendo wito ngimani?